Ẩn dụ – Ngữ Văn lớp 6

Bài học: Phép ẩn dụ – Mrs. Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)

A. Nội dung bài học

Ẩn dụ là một biện pháp tu từ dùng tên gọi của sự vật/hiện tượng này với tên gọi của sự vật/hiện tượng khác mà giữa hai sự vật có nét giống nhau về một mặt nào đó (như tính chất, trạng thái, màu sắc,…) theo một trật tự nào đó. để tăng sức gợi và sức gợi cảm cho cách diễn đạt.

Có tổng cộng bốn phép ẩn dụ phổ biến:

1. Ẩn dụ hình thức (tức là sự giống nhau về hình thức)

Ví dụ:

Về thăm nơi sinh Bác Sen

Có hàng râm bụt thắp lửa hồng

2. Ẩn dụ về cách thức (tức là so sánh về cách thức)

Ví dụ:

Đừng quên cây ăn quả

Giống nhau về phương pháp, ăn trái cây cũng giống như hưởng thụ thành quả lao động, và trồng cây giống như lao động mà con người làm ra.

3. Ẩn dụ về chất (tức là giống nhau về chất)

Ví dụ:

Cha tóc bạc

Đốt lửa để nằm

4. Ẩn dụ chuyển cảm giác (tức là chuyển từ cảm giác này sang cảm giác khác hoặc nhận thức bằng giác quan khác).

Ví dụ:

Giọng cô ấy thật ngọt ngào

Sự chuyển đổi của sự nhạy cảm từ thính giác sang vị giác. Từ âm thanh nghe bằng tai cho đến vị ngọt trong miệng.

B. tự rèn luyện

Bài tập 1: Tìm hình ảnh ẩn dụ trong các câu thơ sau:

Ngày qua ngày nắng qua lăng

Nhìn thấy một mặt trời đỏ trên bánh xe như thế này

(Viếng mộ Bác – Viễn Phương)

Kể cho tôi nghe về một người ngẫu nhiên

(Ánh trăng – Nguyễn Duy)

c.

Từng điểm sáng chói

Tôi đặt tay để truyền cảm hứng

(Mùa xuân nho nhỏ – Thanh Hải)

Gợi ý:

Một. Hình ảnh mặt trời ở câu thứ hai là hình ảnh ẩn dụ. Tác giả đã dùng từ mặt trời để chỉ Bác Hồ – vị lãnh tụ dân tộc. Bác Hồ như vầng thái dương chói lọi, soi dẫn dân tộc ta từ kiếp nô lệ, tăm tối đến tương lai độc lập, tự do, hạnh phúc.

b. Hình ảnh ẩn dụ “vầng trăng cứ tròn vành vạnh”: lòng thủy chung, thanh liêm, quá khứ ân nghĩa với thiên nhiên, quê hương

c. Hình ảnh những chấm sáng lấp lánh – tiếng chim chiền chiện => ẩn dụ chuyển đổi cảm giác. Âm thanh của giọng nói của một con chim thay đổi từ cái vô hình được cảm nhận bằng thính giác sang cái có thể nhìn thấy thông qua nhận thức xúc giác.

Bài 2:

Trong lời nói hàng ngày, chúng ta thường nói:

-Lời ngọt ngào đến tận xương tủy.

-Nói rất khó nghe

…

Đây là loại ẩn dụ gì?

Tìm kiếm một số ví dụ tương tự?

Gợi ý:

– Đây là kiểu ẩn dụ cảm giác – lấy từ cảm giác từ nghĩa này để chỉ cảm giác của từ khác, ngọt ngào (vị bao hàm thính giác)

– Bạn có thể lấy ví dụ khác như

+ giọng chua, giọng ấm,…

+ Nói nhỏ, nói đau,…

+ Màu nóng, màu lạnh,…

Bài 3: Các từ kim cương, ngôi sao sáng trong những câu thơ sau có phải là từ ẩn dụ không? Phân tích giá trị của biểu thức đó?

Nghe mười bốn triệu phương nam đang thức giấc

Khôn ngoan! Ba mươi triệu viên kim cương thiên hà

Họ không phải! Hàng triệu ngôi sao sáng đang thống trị bầu trời

Hứa hẹn một vụ mùa bội thu vào ngày mai.

Gợi ý:

– Các từ: Kim cương, ngôi sao sáng trong đoạn văn là hình ảnh ẩn dụ, dùng để nói lên những điều đáng quý của phẩm giá con người.

Xem thêm tài liệu Ngữ Văn lớp 6 phần Vở bài tập và bài soạn Tiếng Việt tuyển chọn hay khác:

• Luyện nói cho văn miêu tả
• ẩn dụ
• Các thành phần chính của câu
• Câu chứng minh đơn giản
• Tuyên bố đơn với từ “là”

Xem thêm loạt bài Để học tốt Ngữ văn lớp 6 hay khác:

• Soạn văn 6
• Soạn Văn 6 (bản rút gọn)
• Văn mẫu lớp 6 (Cực Ngắn)
• Văn mẫu lớp 6
• Tác giả – Tác phẩm văn học 6
• Đề Văn 6 Phần Tiếng Việt – Tập làm văn
• 1000 câu hỏi trắc nghiệm Ngữ Văn 6
• Giải bài tập ngữ văn 6
• Đề thi Ngữ văn 6 (có đáp án)

ngân hàng đề thi lớp 6 trong Khoahoc.vietjack.com

• Hơn 20.000 câu hỏi trắc nghiệm toán, văn, anh lớp 6 có đáp án