Truyện kể lại một chuỗi sự kiện có đầu có cuối, có sự tham gia của một hoặc nhiều nhân vật. Mỗi câu chuyện phải nói điều gì đó có ý nghĩa. Khi viết bài văn tự sự, các em cần xác định cốt truyện, xem nó liên quan đến những sự kiện nào, diễn biến và kết thúc ra sao. Cách các nhân vật trong truyện hành động, nói năng, suy nghĩ, cảm nhận,…

Mời các bậc phụ huynh và các em tham khảo bài viết dưới đây để biết các bí quyết và bài tập viết truyện hay nhé!

KIẾN THỨC CẦN NHỚ

3 cách kể chuyện trong bài tập làm văn

+ Cách 1: Kể lại một câu chuyện đã đọc, đã nghe hoặc đã trực tiếp tham gia.

+ Cách 2: Con vật, đồ vật, cây cối,… kể những câu chuyện của họ (tường thuật). Để làm tốt thể loại này, chúng ta phải biến mọi thứ thành con người (nhân cách hóa) và chúng ta phải vận dụng rất nhiều trí tưởng tượng.

+ Cách 3: Kể chuyện theo trí tưởng tượng.

+ Nội dung truyện phải có ý nghĩa nhất định. Để xác định ý nghĩa của câu chuyện, cần trả lời các câu hỏi: Chúng ta sẽ đưa ra điều gì để chứng minh hoặc khẳng định điều gì? Nó khơi gợi suy nghĩ, cảm xúc của người đọc như thế nào?

+ Nắm được cốt truyện và các chi tiết chính. Cốt truyện có thể xuất phát từ hiện thực, cũng có thể tự sáng tạo (tự sáng tạo phải có tính hợp lý “giống như hiện thực”). Cốt truyện chính là sự nối tiếp của một loạt các chi tiết lớn, sau đó các chi tiết nhỏ hơn (các tình tiết) sẽ được thêm vào để câu chuyện sinh động hơn.

+ Xây dựng dàn ý linh hoạt, hợp lý, nhằm dẫn dắt câu chuyện phát triển theo hướng hấp dẫn, lôi cuốn. Để làm được điều này, bạn cần biết cách xây dựng nhân vật, chọn những chi tiết ý nghĩa nhất, tổ chức sự kiện một cách tự nhiên…

+ Tìm người kể phù hợp với nội dung câu chuyện. (Ngôn ngữ thổ ngữ nếu truyện hài hước, ngôn ngữ trữ tình nếu truyện cảm động,…). Người kể chuyện đóng góp vào câu chuyện của bài báo.

Phương pháp Viết Tiểu luận Tự sự

*Bước 1: Đọc (tái hiện) nội dung câu chuyện sắp kể. Chú ý ghi nhớ các sự việc chính, các chi tiết quan trọng để có thể kể lại đúng, đầy đủ theo trình tự nội dung của cốt truyện. Cốt truyện là một chuỗi các sự kiện tạo nên cốt lõi cho sự phát triển của câu chuyện. Cốt truyện thường có 3 phần: mở đầu, diễn biến và kết thúc.

*Bước 2: Tóm tắt nội dung truyện theo ý lớn của từng đoạn (trong 5-7 câu).

*Bước 3: Viết vào vở nháp tóm tắt ngắn gọn nội dung câu chuyện (nhân vật chính, các chi tiết chính ở phần mở đầu, diễn biến và kết thúc câu chuyện).

Dàn ý bài văn tự sự

*Phần mở bài: Giới thiệu hoàn cảnh, nhân vật (xảy ra ở đâu? Khi nào? Nhân vật nào?…).

* Thân bài: Kể lại toàn bộ diễn biến của câu chuyện theo cốt truyện đã thấy, đã nghe hoặc tưởng tượng. Bạn phải lựa từ, đặt câu, chọn chi tiết, v.v. và bạn có thể sử dụng văn bản đối thoại để làm cho câu chuyện sinh động hơn.

Kết bài: Kể đầu đuôi câu chuyện. Làm thế nào để câu chuyện kết thúc? Có hướng tốt hay xấu? Điều gì làm cho bạn cảm thấy? Bài học rút ra từ câu chuyện là gì?

Đăng ký học thử khóa HỌC HỌC TẬP để học thêm các bài Tiếng Việt lớp 4, lớp 5 miễn phí tại đây:

BÀI TẬP ỨNG DỤNG

Đề 1: Trời mưa to suốt đêm. Buổi sáng, trong chiếc tổ chim vươn mình trên ngọn cây cao, một con chim lớn vỗ đôi cánh ướt sũng. Bên cạnh anh là chú chim với đôi cánh còn khô đang mở mắt đón nắng.

Điều gì đã xảy ra với 2 con chim đêm qua? Tưởng tượng và kể.

Đề 3: Một lần em làm món quà đặc biệt tặng người thân. Món quà khiến người nhận vô cùng bất ngờ và cảm động. Hãy kể câu chuyện đó.

Câu 4: Hãy dựng một câu chuyện có nội dung sau:

Tôi đã từng phạm một hành vi không trung thực. Tôi rất xin lỗi vì hành động của mình và đã cố gắng sửa sai.

Đề 5: “Ngày xưa hai mẹ con sống rất hạnh phúc bên nhau. Một ngày nọ, người mẹ bị ốm nặng và chỉ muốn ăn một quả táo thật ngon. Cậu bé đã ra đi và cuối cùng, cậu trả lại quả táo cho mẹ mình.

Dựa vào nội dung tóm tắt trên, em hãy tưởng tượng và kể lại câu chuyện người con hiếu thảo đi tìm quả táo.

Đề 6: Em hãy viết tiếp bài văn Where it started như sau:

Trong hộp bút của em có một chiếc bút cũ không dùng nữa nhưng em luôn mang theo bên mình và giữ gìn cẩn thận. Đó là cây bút mà giáo viên của tôi đã cho tôi khi tôi để nó ở nhà. Chiếc bút luôn gợi cho em một kỉ niệm đẹp về cô giáo cũ. Đó là cách nó đã xảy ra …

Đề 7: Một lần em nhận được món quà yêu thương đặc biệt của người tặng. Hãy kể câu chuyện về kỉ niệm đó.

Đề 8: Kể một câu chuyện với nội dung: Kẻ kiêu căng sẽ chịu thất bại cay đắng.

(Hướng dẫn: Truyện Thỏ và Rùa; Cuộc đua trong rừng,…)

Đề 9: Kể lại một câu chuyện có nội dung “Ở hiền, gặp lành” theo lời một nhân vật trong truyện.

(Gợi ý: Truyện Tấm Cám, Cây sao,…)

Đề 10: “Một con dê đen và một con dê trắng đi qua một chiếc cầu hẹp, con nào không nhường con nào…”

Kết quả là gì? Để tôi kể bạn nghe câu chuyện đó.

Trên đây là một số hiểu biết cần lưu ý về nội dung và phương pháp tự sự trong chương trình lớp 4 và lớp 5. Hi vọng bài viết vừa rồi đã mang đến cho quý phụ huynh và các em nhiều thông tin hữu ích. Để tìm hiểu thêm các bài học miễn phí trong chương trình Tiếng Việt lớp 4, 5, các em vui lòng tải ứng dụng HOCMAI Tiểu học tại link dưới đây: