Nếu ví văn học như một bản giao hưởng của cảm xúc, nghệ thuật và hình tượng thì ca dao chính là nốt nhạc đẹp nhất. Dù sinh sớm hơn nhưng không có nghĩa là cô không xinh đẹp và có gu nghệ thuật. Ca dao là những nốt nhạc được tạo nên bởi cung bậc cảm xúc, lắng đọng của tâm tư người lao động. Trong đó, câu ca dao về tình yêu đôi lứa là âm hưởng rõ nét nhất trong bản giao hưởng dân gian. Những bài thơ tình yêu đôi lứa đẹp đến nỗi phải nói sao tình yêu ngày xưa thật tế nhị và chân thành. trong đó Bài hát bù nhìn mà bạn nhớ là thể loại dân ca nổi bật nhất.

“Bạn nhớ ai,

Chiếc khăn rơi xuống đất.

Khăn quàng nhớ ai,

Khăn đặt trên vai.

Khăn quàng nhớ ai,

Ngọn đèn vắng bóng ai

Nhưng ánh sáng không tắt.

đôi mắt yêu thương một ai đó

Đôi mắt không ngủ.

Đêm qua lo lắng của tôi,

Lo lắng về một mối quan tâm trên một mặt…”

Bài hát nằm trong hệ thống các bài ca dao có chủ đề tưởng nhớ, cung bậc trong ca dao tình cảm của người bình dân Việt Nam. Bài hát miêu tả nỗi nhớ của một cô gái. Nhớ thương sâu đậm, nhớ thao thức, nhớ nhung không dễ khám phá. Có thể nói, nỗi nhớ là thứ cảm xúc thường trực nhất khi yêu:

Khăn quàng nhớ ai,

Khăn quàng nhớ ai,

Khăn đặt trên vai.

Khăn quàng nhớ ai,

Khăn lau nước mắt.

Bài hát thể hiện nỗi nhớ da diết của cô gái dành cho người mình yêu. Không chỉ nhớ, mà còn lo lắng, khắc khoải. Chính sự lo lắng, bấp bênh đã làm cho nỗi nhớ sâu đậm hơn, khiến cho nỗi nhớ có khả năng lay động toàn bộ nhân cách con người. Hình ảnh chiếc khăn ngày xưa tượng trưng cho sự chia ly, khi chia tay các cặp đôi thường trao cho nhau chiếc khăn như một dấu hiệu của tình yêu. Cô gái trong bài thơ nhìn khăn nhớ người. Nỗi buồn và nỗi niềm u uất được lồng vào từng câu thơ. Hình ảnh chiếc khăn được lặp lại nhiều lần khẳng định tâm trạng buồn của cô gái, Chiếc khăn lủng lẳng trên vai vô tình rơi xuống đất. Nhân vật trữ tình cúi xuống nhặt và chợt thấy chiếc khăn như nhìn thấy tấm lòng của mình. Câu hỏi tu từ “tôi nhớ ai đó“Thực ra, cô gái đã tự hỏi mình, tại sao anh lại hỏi, tại sao câu hỏi lại dữ dội và đau đớn đến vậy? Có thể nói, nhân vật trữ tình như rơi vào khoảng không, nơi tồn tại những nhân vật vô hồn nhưng cô lại thổi phồng nó lên một cách hài hước nên nhìn chiếc khăn thấy chiếc khăn thiếu đi một người tình như mình. Bản thân chiếc khăn không biết “nhớ” hay “rơi xuống”, “vắt nước”, “lau nước” nhưng những hình ảnh xúc động, chứa chan tình cảm nhân văn đã thể hiện hình ảnh con người với tâm trạng đầy ắp phiền muộn, lo âu. Nỗi nhớ bâng khuâng, nỗi nhớ tỏa ra nhiều hướng không gian “khăn rơi xuống đất” rồi “khăn vắt. Sụp đổ”, cuối cùng được ghi lại trong cảnh khóc thầm “gạt nước mắt xuôi tay”. Một nỗi nhớ da diết, ca dao còn có câu:

Hãy nhớ bạn đang chữa bệnh cho ai

Đứng trên đống lửa như ngồi trên đống than

Nỗi nhớ này phát triển hơn nữa khi được thể hiện trong những thứ khác:

đôi mắt yêu thương một ai đó

Đôi mắt không ngủ.

Ngọn đèn cũng là một hình ảnh mang tính biểu tượng, tượng trưng cho sự cô tịch lặng lẽ. Trong những đêm khuya, hình ảnh ngọn đèn như khắc sâu vào nỗi cô đơn của mỗi người, nhất là người con gái đang yêu, nên đèn nhớ người mà không tắt, mắt nhớ người mà mắt làm. không. họ muốn được yên tĩnh. Nắm bắt được ý thơ này, Xuân Quỳnh đã từng có những câu thơ:

tôi nhớ trái tim tôi

Ngay cả trong những giấc mơ của tôi, tôi thức dậy

Đầu tiên là những chiếc khăn xuất hiện, sau đó là đèn, rồi đến đôi mắt. Có sự chuyển động từ xa đến gần của các hình ảnh, từ sự vật bên ngoài đến bản thân tác giả. Nỗi nhớ càng được thể hiện càng thiết tha – thiết tha đến mức làm rung động cả thế giới tinh thần của nhân vật trữ tình và về mặt hiệu quả thẩm mĩ nó làm thay đổi nhịp thơ, trở nên gấp gáp hơn, dồn dập hơn. Trong ca dao, ta chỉ thấy những cảm xúc rối bời, khi nhân vật như chìm đắm trong thế giới thần tiên, đối thoại với vạn vật xung quanh. Nhưng đồng thời, ta cũng thấy được logic của cảm xúc, khi da diết đến tột độ. Từ việc tưởng tượng sự hiện diện của những vật vô tri vô giác như một con người thực sự, đến sự tỉnh táo, nhận thức được nỗi đau của một người:

Đêm qua tôi đã lo lắng

Lo lắng về một phía của mối quan tâm

Ở hai câu thơ cuối, nhân vật đối diện với tình cảm của mình, không chỉ với nỗi nhớ nhung mà còn với cả sự băn khoăn, xao xuyến, trăn trở cuối cùng về tình yêu của mình, nhân vật trữ tình nhận ra mình đã trăn trở và cũng biết nguyên nhân của nỗi lo ấy. Yêu nhau lắm nhưng để đến được với nhau, lấy nhau đâu có dễ. Quá nhiều thứ phải lo lắng, quá nhiều thứ có thể cản đường hạnh phúc. Cô gái nói: “Lo một bên lo” – chỉ lo một phía, còn mặt khác của nỗi lo. Để tồn tại trong tình yêu, đôi khi không chỉ có hạnh phúc, một chút đau khổ, một chút thương, một chút nhớ cũng có thể trở thành tình yêu. Từ “đây” để thúc đẩy tâm trạng của cô gái, yêu cô nhưng không ngừng nghĩ về tương lai của mỗi người.

“Thương nhớ ai” là bài thơ tiêu biểu về chủ đề tình yêu đôi lứa của ca dao, nỗi nhớ là cảm xúc chủ đạo, bài thơ thể hiện trọn vẹn cảm xúc này để người đọc hiểu hơn về tình yêu, về những cảm xúc trong tình yêu.

Hay nhin nhiêu hơn:

• Chùm ca dao về phong tục tập quán người Việt Nam
• Chùm ca khúc về tình yêu đôi lứa
• Tuyển tập những bài hát ru ngọt ngào nghiêm trang hay nhất