mẫu 1

Giải thích chi tiết:

Nhắc đến các tác gia chính luận lỗi lạc của văn học trung đại, chúng ta không thể không nhắc đến Nguyễn Trãi. Ông không chỉ là một nhà thơ trữ tình sâu sắc mà còn là một cây bút chính luận xuất sắc với các tác phẩm: “Quân Trung ngã mệnh tập”, các chiếu dưới triều Lê và tiêu biểu là Bình. Con cáo lớn. Những bài văn chính luận này đã thể hiện tấm lòng yêu nước, thương dân của tác giả.

Câu đầu tiên của bản báo cáo đã bộc lộ tư tưởng đó của con người:

“Bản chất của nhân loại là được yên nghỉ

Quân phạt trước lo trừ bạo

“Nhân” là tấm lòng yêu thương con người, là những hành động vì lợi ích của con người và cộng đồng. Ngoài ra, “nhân” còn là tôn trọng lẽ phải, bảo vệ lẽ phải. Chịu ảnh hưởng của tư tưởng Nho giáo, đối với Nguyễn Trãi, “nhân nghĩa” tức là “yên dân”, “ngoài trừ bạo lực”, tính mạng và lợi ích của nhân dân cần được đặt lên hàng đầu. Giữa con người với nhau nên có tình thương yêu nhau, cùng nhau chiến đấu bảo vệ đất nước, thoát khỏi kiếp lầm than, lầm than. Muốn vậy, phải diệt trừ bọn giặc tàn bạo, hiếu chiến, cụ thể là giặc Minh đang đô hộ nước ta lúc bấy giờ. Quan điểm nhân nghĩa của Nguyễn Trãi là lòng yêu nước, thương dân và tinh thần quật cường chống giặc ngoại xâm. Đây không chỉ là mối quan hệ giữa con người với con người, mà còn là mối quan hệ giữa các dân tộc và các quốc gia.

“Như nước Đại Việt ta trước kia,

Nó từ lâu đã được gọi là nền văn minh.

Núi sông ngăn cách,

Phong tục của hai miền nam bắc cũng khác nhau.

Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời dựng nền độc lập,

Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương.

Dù mạnh mẽ cũng có lúc yếu đuối

Nhưng mọi niềm tự hào của cuộc sống đều có nó.”

Ông nhắc lại nhiều chiến thắng lẫy lừng của Đại Việt như một lời khẳng định về thất bại thê thảm của kẻ thù:

“Lưu Công tham công nên thất bại.

Triệu Tiết yêu chết đi được.

Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô,

Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã.

Quá khứ xem xét,

Bằng chứng vẫn còn được ghi lại.”

Tướng nhà Tống, nhà Nguyên đều bị tướng giỏi của ta đánh bại. Vì “tham công tiếc việc”, “thích làm lớn” mà họ đã phải lãnh hậu quả nặng nề. Những sự kiện này cũng đã được nhân dân ta ghi vào sử sách để đời đời ghi nhớ. Những phép đối, những so sánh song song giữa các triều đại phong kiến ​​nước ta với các triều đại phương bắc, cùng danh sách và giọng điệu hoành tráng, trang nghiêm trong đoạn đầu của bài cáo đã thể hiện rõ tư tưởng nhân văn của tác giả.

Để cho thiên hạ mang mối hận thay.

Quân Minh Điên nhân cơ hội tàn phá,

Bọn xấu bán nước cầu vinh”.

Quân Minh lợi dụng “sự cố” của nhà Hồ để chớp thời cơ xâm lược nước ta. Dấu chân xâm lược của chúng đã giày xéo đất nước ta, khiến nhân dân vô cùng căm phẫn và căm ghét. Lợi dụng điều này, những kẻ ác chỉ nghĩ đến lợi ích của mình đã khuyến khích quân xâm lược mang lại vinh quang và lợi ích cho mình mà không chiến đấu vì dân, vì nước.

Giặc Minh phạm tội không thể tha:

“Nướng dân đen trong lửa rừng

Hãy chôn vùi màu đỏ trong hố thảm họa.

Dối trời lừa người ngàn mưu,

Để gây chiến và giữ mối hận trong hai mươi năm.

Đánh bại loài người và hủy diệt trời và đất,

Thuế nặng là thuần túy và vô lương tâm.”

Nhân dân chúng tôi phải chịu đựng gian khổ và đau khổ khi kết thúc sự chiếm đóng của họ. Đồng bào ta bị “nướng”, “chôn” trong lửa và “dưới hầm tai họa”. Chúng thống trị nhân dân ta bằng những thứ thuế khóa vô lý, bằng những thủ đoạn gian manh thâm độc và những đòn tra tấn dã man, dã man. Những người dân vô tội bị quân Minh xâm lược áp bức, bóc lột nặng nề.

Không những thế chúng còn hủy hoại môi trường sống, môi trường tự nhiên của dân tộc ta:

“Mọi người buộc phải xuống biển tìm ngọc trai, mệt mỏi vì cá mập và các thủy thủ.

Kẻ vào núi tìm vàng, khốn nạn rừng sâu nước độc.

thu dọn nông sản, bắt chim thả lưới,

Làm phiền mọi người, bắt hươu đen, bẫy ở đâu.”

Dưới ách thống trị của nhà Minh cũng đồng nghĩa với việc nhân dân ta phải đối mặt với ách cai trị tàn bạo và những hành động hiếu chiến của chúng. Chúng vô nhân tính đến mức bắt dân đen “xuống biển mò ngọc”, “lên núi tìm vàng”, bắt nhân dân ta vào những nơi nguy hiểm luôn rình rập, đe dọa đến tính mạng của chúng. để tìm kiếm kho báu mới. Những thứ có giá trị cho Ming điên. Nhân dân ta đã trở thành nô lệ cho kẻ thù và cũng là miếng mồi ngon cho cá mập và thú rừng. Chúng sang xâm lược nước ta cướp hết những sản vật quý hiếm như chim lương dùng làm áo gối, nai đen dùng làm thuốc bổ. Có thể nói, dã tâm xâm lược nước ta của giặc Minh là rất lớn.

Chúng không chỉ đẩy nhân dân ta vào nguy hiểm chết chóc mà còn “tiêu diệt sâu bọ và cây cỏ”. Vì quân Minh “máu chảy mỡ không chán”, xây nhà, đắp đất không ngừng nên nhân dân ta lâm vào cảnh bi đát, khốn cùng:

“Vấn đề nghiêm trọng

Bỏ cả nghề nông”.

Không thể kể hết tội ác của quân Minh vì:

“Tàn nhẫn biết bao, trúc Nam Sơn không ghi hết tội,

Bẩn thay, nước Đông Hải không rửa sạch mùi.

Trời đất làm sao dung tha,

Ai nói các vị thần có thể chịu đựng được?”

Đến cả lũy tre Nam Sơn, xứ Đông Hải cũng không thể ghi hết tội ác và rửa sạch mùi nhơ bẩn của quân xâm lược. Hành động tàn ác, man rợ của chúng khiến trời đất không thể dung thứ chứ đừng nói đến con người. Câu hỏi tu từ cuối đoạn 2 một lần nữa nhấn mạnh tội ác của giặc. Chúng tôi không thể tha thứ cho những kẻ đã tàn sát đồng bào của chúng tôi và phá hủy thảm thực vật tự nhiên của đất nước chúng tôi.

Hình ảnh tương phản giữa những người dân đen vô tội bị bóc lột dã man và kẻ thù vô nhân đạo, cùng với giọng điệu nhân ái, đanh thép, lập luận sắc bén đã thể hiện tư duy nhân đạo của Nguyễn Trãi. Hai đoạn đầu của bản cáo trạng là những bản cáo trạng hùng hồn tố cáo hành động man rợ của quân Minh. Đây là một điển hình tiêu biểu nhất về những gian khổ, áp bức, cướp bóc, bóc lột trắng trợn mà nhân dân ta phải chịu đựng trong thời kỳ “hai mươi năm chinh chiến, kéo dài hai mươi năm trời”.