Lý Bạch là một nhà thơ nổi tiếng đời Đường của Trung Quốc. Các tác phẩm của ông cho đến nay và mai sau vẫn sống mãi trong lòng người đọc. Và một trong những tác phẩm để đời đó là bài Lặng Tình Qua (Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh).

Thơ xưa thường nói về thiên nhiên, coi thiên nhiên như một người bạn để thi nhân chia sẻ tâm tình hoặc cũng có những bài thơ chỉ để ca ngợi thiên nhiên. Thiên nhiên cũng được nhắc đến trong thơ Lý Bạch, đặc biệt là trăng, trăng tròn trong thơ Lý Bạch. Có những bài hát, vầng trăng như một người bạn đồng hành cùng chơi với Lí Bạch, cũng có những bài ánh trăng như một cái cớ để chàng bộc lộ tâm tư, tình cảm của mình và bài Tình Dã Tử chính là một bài như vậy. Điều này thể hiện rõ ở nhan đề bài thơ. Bài thơ có tựa đề là “Tứ Lặng” nghĩa là nghĩ về một đêm rất đẹp, trên trời ánh trăng soi khắp nơi, một thứ ánh sáng lấp lánh huyền ảo, chính trong khung cảnh thiên nhiên ấy, lòng Lí Bạch bỗng dậy lên nỗi nhớ quê hương da diết. Tất cả thơ là cảm xúc chân thành của tác giả. Trong hai câu thơ đầu:

Bên chiếc giường ánh trăng

Tôi tưởng mặt đất phủ đầy sương

Đọc hai câu thơ này, cảm giác đầu tiên đến với ta đó là sự tĩnh lặng, êm đềm, lúc này trời như đã khuya, vạn vật như chìm trong giấc ngủ say, chỉ có ánh trăng làm cho im bặt đi sứ mệnh của mình. Ánh trăng tràn vào nhà, soi sáng khắp nơi. Ánh trăng bàng bạc khiến anh ngỡ như sương đang trôi trên mặt đất. Hình ảnh gợi cảm giác cô đơn, trống trải. Phải chăng trong lòng nhà thơ đã có người thân tín nên ánh trăng đẹp đến nỗi tưởng như mặt đất phủ sương. Đồng thời với sự “bối rối” ấy, ta còn thấy tâm trạng ngỡ ngàng, ngỡ ngàng của nhà thơ trước cảnh thiên nhiên. Câu thơ thứ ba:

Ngẩng đầu nhìn vầng trăng sáng

Câu thơ này vẫn nói đến trăng, đến thiên nhiên nhưng từ “lên” dường như không gợi lên cảm giác nhẹ nhàng, êm đềm của người ngắm trăng mà là một cái nhìn chất chứa tấm lòng. Ở ba câu thơ đầu, ta thấy tác giả nhắc đến thiên nhiên, vầng trăng rất nhiều. Cảnh thiên nhiên ấy tuy buồn nhưng vẫn gợi cảm giác về một vẻ đẹp huyền ảo, lung linh huyền ảo.

Cúi đầu nhớ quê hương

Dây thứ 3 và thứ 4 đối diện nhau ở hai tư thế “cung” và “lên”. Tình yêu trong thơ hiện ra rõ nét hơn. Rõ ràng đây là bài thơ tả cảnh ngụ ngôn. Tâm trạng của nhà thơ đã thể hiện thực sự đó là nỗi nhớ quê hương da diết. Như chúng ta đã biết, thuở nhỏ Lý Bạch thường lên núi Nga Mi múa kiếm ngắm trăng, khi lớn lên làm thi sĩ, thường xuất hành xa quê. Tuy nhiên, dù năm tháng có trôi đi nhưng tình cảm của ông đối với quê hương vẫn sâu đậm, thắm thiết, chỉ cần nhìn vào ánh trăng cũng đủ gợi cho ông những tình cảm dạt dào, chân thành với cố hương. Và ánh trăng “đêm nay” trĩu nặng tâm hồn ông nỗi nhớ nhung, nhớ về nơi ông đã sinh ra, có những người thân của ông ở đó, ông đã có biết bao kỉ niệm của những ngày tháng tuổi thơ, những tháng năm thăng trầm của kiếp người.

Như vậy có thể thấy toàn cảnh thơ và tình luôn song hành và ở bên nhau. Đối với Lí Bạch, thiên nhiên luôn là người bạn đồng hành có thể cùng ông vui đùa, nhưng cũng là nơi để ông gửi gắm những tâm tư tình cảm. Tâm hồn ông luôn thiết tha với thiên nhiên, chính tấm lòng ấy đã gợi cho Lí Bạch những cái nhìn độc đáo về thiên nhiên, nhà thơ nhớ về quê hương yêu dấu.

Có thể nói, tất cả các bài thơ của Lý Bạch đều thể hiện một tình yêu quê hương tha thiết, chân thành. Trong đó bài Tình Dã Tử có thể coi là bài thơ hay nhất viết về tình yêu quê hương đất nước, bởi tác giả đã rất tinh tế trong việc đưa ra và thiên nhiên để bày tỏ nỗi nhớ quê hương da diết. Bài thơ rất ngắn nhưng ý nghĩa sâu sắc, nỗi nhớ quê hương là tâm trạng chung của tất cả những người phải sống xa quê hương.

loigiaihay.com